YEREL YEMEKLERİMİZ

                                  Tufanbeyli Yamanlı Köyünde Yapılan yemeklerimizden bazıları

  1)Bulgur Pilavı(Bulgur Aşı):Su kaynatılır yeterince tuz atılır.Suyun kaynaması ile bulgur ilave edilir ve suyunu tamamen çekene kadar pişirilir, Üzerine tereyağı eritilip dökülerek servis edilir.

 2)LEPE: Tava aşı gibi yağı önceden eritilerek, ayrıca domates de ilave edilir. Diğerlerine rağmen çok sulu olup bu yemeği yemeden yaşayan bir Yamanlı'lı tanımam...(Çiriş, Mantar, Domatesli lepeler meşhurdur.)

  3)DÖVME AŞI (Düğün aşı):Etli olduğu gibi etsizde olur, düğünlerde yapılanlar kesin etlidir ama et her zaman bulunmadığı için etsiz de yapılabilir. Etsiz olanı yapmak için Dövme bir tencereye aralarına halka kesilmiş soğanlar çiğ olarak kat kat konur soğanla birlikte kırmızıbiber ve kurutulmuş reyhan da atılır. Eğer et var ise kemikli et en alta yerleştirilir. Diğer işlemler aynıdır. Yeterince doldurulan dövme üzerine su konur ve iyice kaynatılır. Düğünlerde büyük kazanlarla yapıldığından olsa gerek çoook leziz olur. Yanında da suluman oldumu Oooo yemede yanında yat.

 4)Mercimekli veya Patatesli SIKMA KÖFTE: Geniş bir leğene bulgur konur üzerine tuzu biberi atılır. Önceden kaynatılmış mercimek veya kaynamış ezilmiş patates ilave edilir. Hafif karıştırdıktan sonra bir tavada eritilmiş yağda elde edilen domatesli salçalı soğanlı sos dökülür ve el ile yoğrulur. Karabiber, kimyon gibi baharatlar da ilave edilerek avuçla sıkıldığında dağılmayacak şekle ve bulgur yumuşayana kadar hafif hafif su ilave edilerek arada eli ile su sepeleyerek yoğrulur. Avuç içi ile sıkılarak yemeye hazır hale getirilir. Şimdilerde tabaklara konur ama geçmişte  ayrı tabağa gerek yoktu yoğrulan leğenin boş yerine sıkılan köfteler konur. Kapan yer oradan (Turşu, turp, salata olursa yanında güzel olur. Bunlar yoksa kırmızı toz biber leğenin bir köşesine dökülür o bibere ban bana ye köfteni...

  5) İÇLİ KÖFTE: Baş yemektir her zaman bulunmaz bolca et olması lazım, o nedenle kurban bayramlarında But varsa mutlaka yapılır. Çekilmiş veya elde dövülmüş kıyma bir büyük tava yahut tencerede bol soğan ve çeşitli baharatlarla yağda kavrulur. Avcar ne kadar çeşitli ise o kadar güzel kokar, lezzetli olur. Kavrulan iç soğur iken dış için bulgur yine bir leğende yoğrulur BULGURUN İçerisine tuzu konur az miktarda un katılmak suretiyle şekil alacak duruma gelinceye kadar yoğrulur bazen yumurta akıda katılır ki kaynama sırasında yarılmasın diye bu yoğurma işlemi çok önemlidir eğer gerekli kıvamı vermezseniz suda dağılır o nedenle çok iyi yoğrulan bulgur avuç içinde kase şekline getirilir sol avucuna aldığın yoğrulmuş hamur sağ işaret ve orta parmağınla mümkün olduğunca inceltilerek önceden hazırlanmış acarlı kavrulmuş kıyma doldurularak ağzı parmaklarla özenle kapatılır. Hazırlanan köfteler kaynayan su içerisinde bir miktar kaynatılır ve bozmadan sudan çıkarılarak hazır hale getirilir. (Tohmalayana kadar ye...Yanında  ayran çok iyi gider.)

 6) GATIKLI ŞOORA.:Dövme kaynatılır soğuduktan sonra sarımsaklı yoğurtla karıştırılarak çorba haline gelinceye kadar özenerek yenir. Kaynatılarak haşlanmış, pilav kıvamındaki bulgurla da yapılabilir. Bir yaz yemeğidir serinletir.

  7) SÜTLÜ ŞOORA: Kaynayan suya bulgur katılır bir müddet kaynadıktan sonra süt ilave edilerek biraz daha kaynatılarak elde edilen bir çorba türü olup sıcak sıcak kışın bolca yemek gerekir piştikten sonra üzerine kırmızı biber atabilirsiniz.

 8) TOĞGA: Yaz aylarında yapılan bir çorba türü övme ve ayranla yapılır. Kaynama esnasında yarpuz denen yazları sulak yerlerde yetişen güzel kokulu bir ot çeşidi ile yoğurtlu kaynatılan dövmenin içerisine yarpuz doğranır birlikte kaynar aroması hoş bir çorbadır.

9)TARHANA: Bizim tarhanamız fukara doktorudur. Nezleye, gribe, şekere, kolesterole birebir Tarhana sonbaharda hazırlanır. Biriktiriliş süzme katık ve dövmeden mamuldür. Dövme büyük kazanlarda akşamdan kaynatılır. Sabah erkenden konu komşusunda yardımı ile büyük teştler içerisinde kaynamış dövmeler iyice yoğrulur yoğurma esnasında tarhanalık torbalarda biriktirilmiş süzme katıklar karıştır. Avuçla sıkıldığında şekil alma kıvama gelince topak bezeler alınır kamıştan yapılmış ÇIĞ denen sergilere sıkmalar halinde serilir. Kurumaya bırakılır. Kuruyan tarhanalar kışın kullanılmak üzere toplanır. Bozulmaz, bayatlamaz. Çorba yapmak için akşamdan ıslatılırsa çabuk pişer suda kaynatılan tarhana çorbasına Tereyağında yakılmış nane ve sarımsaklı sos katılarak soğuk havalarda yenir. (Tarhanaya da gevretilmiş ekmek doğranırsa ancak karnınız doyar. Birde bizim kışlık deri çökeleğimizden sokum yatında yedimi o gün ölmeyeceğine kesin rapor verebilirim.

10)  PEKMEZLİ VEYA YAĞLI BULAMBAÇ:

Suda karıştırılarak pişirilen un belli bir kıvama gelince ocaktan indirilerek tereyağı ile yağlanıp yenir. Pekmezli yapmak için su ile kaynatılan una pekmez katılır ve belli bir kıvama gelinceye kadar pişirilir. Yağı ister kullan ister yağlamadan ye. Un yerine  nişastadan yapılana palıza denir. Palıza şekerlide olabilir ki çocukların sevdiği bir yemektir…

11) TOPALAK KÖFTE: Bulgur bir leğene alınır . Tuzu biberi, salçası üzerine katılır ve azar azar su katılarak yoğrulur. Az miktarda un ilave edilerek bir birini tutması sağlanır. Küçük küçük (fındık büyüklüğünde) yuvarlak topçuklar yapılır. Yoğurmadan önce içerisine bulunan baharatlarda katılır. Elde edilen topçuklar kaynamış suda haşlanır. Çorba şeklinde pişen köftemize sarımsalı, naneli bir sos katar ve servis edilir. (Buna bazı yörelerde analıkızlı diyorlar)

12)KÖMBE: Köyümüzün vazgeçilmez yiyeceklerinden olup. Her evde bulunan güzüne sobalarda günlük yapılıp yenen ekmek türüdür aslında. Eski yıllarda ocaklarda sürekli odun yakılır ve kor, sıcak kül ocaktan hiç eksik olmazdı çünkü yemeklerde ocaklarda pişer ısınmada ocaktan sağlanırdı. O yıllarda kül kömbesi yapılırdı. Hamur yoğrulur eğer varsa açılarak katmer katmer yağlanır teker gibi kalın bir hale getirilir. Yağı olmayan yavan da yapardı. Elde edilen hamur tekerleri yanan ocaktaki kül köz bir tarafa çekilir oraya konan kömbenin üzeri bir ekmek sacı ile kapatılır ve sacın üzerine sıcak kül ateş tekrar konur ve pişmeye bırakılır. Sacın altıda pişen kömbe çıkarılır ve yenirdi. O zamanlar fırın ve fırınlı sobaların olmaması kül kömbesi yapmaya mecbur ediyordu.

Şu an yapılan kömbeler güzüne sobalarda pişirilir. Kömbenin lezzeti hamurun iyi yoğrulmasından kaynaklanır ki köyümüz hanımları bu konuda birer uzmandır. İyi yoğrulan hamur bezelere ayrılır önce bir tahtada açılır. Yağlanır rulo yapılır, Tekrar beze haline getirilen hamur fırın sobalarda ki tepsilere olacak şekilde açılır yüzüne ayran ve hafif su  sürülerek fırına verilir. Tahinlide olur  üzerine pekmez sürende olur Sıcak sıcakkahvaltıda yanında bir şey olmasa bile zevkle yenir. . Eğer evde hazır patates ve çökelek var ise Kömbe ile böreklerde yapılır.

13)BAZLAMA: Köyümüz hanımlarının tamamı yufka ekmek yapmakta ustadır. O nedenle yufka ekmek olmayan ev yoktur. Yemekler genellikle yufka ile yenir. Yufka yapma sırasında ekmeğin arkasına bazlama, börek, sıkmada yapılır. Sıkma her yerde olan şey, börek çökelek veya patatesle yapılır sacda piştiği için lezzetli olur ama en basiti bazlamadır. Biraz kalınca açılan yufka bezeleri yağlanır dürülür tekrar 3-4 milim kalınlığında açılır ve sacda pişirilir. Yufka yapımının sonunda hemen yemek için yapılan bir ekmek türüdür.

14)KAPÇIKLI BAKLA: Taze fasulye yaz mevsiminde toplanır, kurutulur ve kış aylarında kullanmak üzere saklanır. Kurutulmuş fasulye önce haşlanır sonra salçalı, soğanlı yağda kavrulur ve servis edilir. Taze fasulye gibi de yemekler yapılır.

15)KAZIK AŞI:Un bir kazanda su ile karıştırılarak, kaynamaya bırakılır kaynama başladığında sağlam bir ağaç kaşıkla veya oklava gibi bir sopayla karıştıra karıştıra pişirilir. Geniş bir kaba alınan bu katı bulamaç üzerine ya tereyağı veya pekmez dökülerek yenir.

16)HENGEL: Patatesli bir hamur yemeği olup; önce hamur yoğrulur. Haşlanmış patatesler tepsi içinde ezilerek tuz, biber, karabiber, reyhan karıştırılarak yağda kızartılmış soğanla kavrulur. İnce bazlama ekmek tahtası üzerinde bazlama şeklinde açılan hamur bir bardak ağzı ile daireler şeklinde kesilir olduğu yerde içerisine hazır olan patates kavurmasından yarım daire şeklinde ikiye katlanacak şekilde konur ve katlanır börek biçimindeki içi dolu hamurun uçları yapıştırılır. Yeterince yapılan bu hengeller kaynayan su ile haşlanır. Birbirine yapışmamasına dikkat etmek gerekir. Bu nedenle kazana konduğu sırada ağaç bir kaşıkla bozmadan karıştırmak yerinde olur. Haşlanan hengeller suyu süzülerek bir tepsiye alınır. Üzerine de eritilen yağ ile yapılan sumaklı, sarımsaklı sosu dökülür ve yemeye hazırdır.